Η Ιστορία της Ashtanga στην Ελλάδα
Τα πρώτα βήματα της Ashtanga στην Ευρώπη

Η μέθοδος της Ashtanga Yoga δεν ήταν γνωστή στην Ευρώπη μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '80, όταν οι δάσκαλοι Derek Ireland και Lesley Warrell έφτασαν στο ελληνικό νησί της Σκύρου και προσέφεραν μαθήματα Ashtanga, κυρίως σε αλλοδαπούς μαθητές, στη Χώρα της Σκύρου. Η Λίντα Καπετάνιου ήταν η πρώτη Ελληνίδα μαθήτρια το 1988. Η ίδια, μαζί με την Ελένη Κυριακοπούλου και τον Περικλή Χριστοδουλόπουλο, άρχισαν να διαδίδουν τη μέθοδο σε όλο και περισσότερους Έλληνες μαθητές στο κέντρο «Λωτός Yoga», που αποτέλεσε την καρδιά της μεθόδου Ashtanga στην Αθήνα. Αργότερα, οι Derek και Lesley μετέφεραν τη διδασκαλία τους στη Νότια Κρήτη, όπου ίδρυσαν την πρώτη σχολή Yoga Ashtanga Vinyasa στην Ευρώπη, με το όνομα “The Practice Place”.

​

Οι μαθητές των σχολών αυτών, που αργότερα έγιναν άμεσοι μαθητές του Shri K. Pattabhi Jois στην Ινδία, ήταν η Ελένη Κυριακοπούλου, η Αλεξάνδρα Δημητρίου-Μάρα και η Μαρία Τσάκωνα. Το 1990, η Χριστίνα Καρυτινού άρχισε να μαθητεύει με τη Λίντα και τον Περικλή και στη συνέχεια έγινε η πρώτη πιστοποιημένη Ελληνίδα δασκάλα από τον Shri K. Pattabhi Jois.

​

Έπειτα από τον θάνατο του Shri K. Pattabhi Jois, οι Έλληνες μαθητές είχαν τη μεγάλη τιμή να τους επισκεφθεί και να τους εκπαιδεύσει ο γιος του, ο Manju Jois, από το 2017. Η επιρροή που ασκεί πάντα βοηθάει τους δασκάλους να εξελιχθούν συναισθηματικά και πνευματικά. Η Ελλάδα ήταν ένας από τους λίγους προορισμούς του και έτσι, για άλλη μια φορά, η χώρα διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στην οικοδόμηση της κοινότητας της Ashtanga στην Ευρώπη. Σήμερα, πολλοί Έλληνες μαθητές συνεχίζουν να επισκέπτονται τους γκουρού της μεθόδου στο Mysore και σε όλο τον κόσμο. Αισθανόμαστε μεγάλη τιμή γνωρίζοντας ότι η Ελλάδα ήταν μια πύλη για τη μέθοδο στην Ευρώπη και ότι η Ashtanga Vinyasa Yoga είναι πλέον μια από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους πρακτικής της yoga.

​

Ο Manju Jois έδωσε τις ευλογίες του στον Σύλλογό μας που μέχρι σήμερα αντιπροσωπεύει την γενεαλογία της Ashtanga Yoga στην Ελλάδα, καθώς πολλά από τα μέλη του μαθήτευσαν στο Mysore με τους Shri K. Pattabhi Jois, Manju Jois και Sharath Jois. Είμαστε ο μόνος Σύλλογος της Ashtanga που υπάρχει σε εθνικό επίπεδο. Τα παλαιότερα και τρέχοντα μέλη του (Αλεξάνδρα Δημητρίου, Νεκτάριος Μητριτσάκης, Κατερίνα Δαβίδ, Μελίνα Βλάχου, Κίρος Τζάννες, Μανώλης Δαφέρμος, Δήμητρα Μπέσσα, Dennis Ireland-Καρυτινός, Νίκος Μίχος, Αννέτα Αλεξανδρίδη, Μαρία Μυτιληναίου, Νατάσα Συμεωνίδου, κα.) εξακολουθούν να στηρίζουν τον Σύλλογο υπό την επιρροή των μεθόδων διδασκαλίας του Derek που γεφυρώνουν τη σχέση ανάμεσα σε εμάς και τη διδασκαλία του. Ήταν το δικό του μοναδικό όραμα που έδωσε ένα διαφορετικό κύρος τόσο στην Ashtanga όσο και γενικότερα στη yoga της Δύσης. Ανέβασε την εκπαίδευση των δασκάλων στο επόμενο επίπεδο!

Ευχαριστούμε όλους τους δασκάλους και τους γκουρού της μεθόδου για την επιλογή της Ελλάδας. Ο Σύλλογος της Ashtanga Vinyasa Yoga θα συνεχίσει να συντονίζεται με τη γενεαλογία της μεθόδου και δεσμεύεται να καλωσορίζει, να εκπαιδεύει και να σέβεται όλους τους ασκούμενους κάθε επιπέδου ή εκπαιδευτικού υπόβαθρου στην μέθοδο της Ashtanga.

H Ashtanga Vinyasa Yoga στην Ελλάδα από την παλαιότερη (senior) δασκάλα Ελένη Κυριακοπούλου

(Πώς ξεκίνησε η Ashtanga Vinyasa Yoga στην Ελλάδα από την Ελένη Κυριακοπούλου)

"Η πρώτη μου επαφή με την Ashtanga Vinyasa Yoga συνέβη όταν διάβασα για πρώτη φορά ένα άρθρο σχετικά με το συγκεκριμένο σύστημα στο περιοδικό “Yoga and Health” τον Απρίλιο του 1990. Ο Derek και η Radha είχαν πραγματοποιήσει ένα δεκαπενθήμερο σεμινάριο Ashtanga Vinyasa στη Χώρα της Σκύρου. Συνέχισαν με την παρουσίαση της Ashtanga Vinyasa στην Ευρώπη, την Κρήτη και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Εκείνη την εποχή, ήμουν μαθήτρια της Λίντα Καπετάνιου και δασκάλα της Hatha Yoga στο στούντιό της «Λωτός» στην Κηφισιά. Η Λίντα, που ήθελε να μάθει και να βιώσει νέους τρόπους και συστήματα, αποφάσισε να πάει στην Κρήτη το καλοκαίρι του 1990 ώστε να ασκηθεί σε αυτό το νέο για μας σύστημα της yoga.

Ως αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας της, τα Χριστούγεννα του 1990, εγώ, η Λίντα και ο Περικλής Χριστοδουλόπουλος φτάσαμε στον Άγιο Παύλο της Κρήτης για να ασκηθούμε και να βιώσουμε την Ashtanga Vinyasa Yoga για 15 ημέρες. Κάναμε πρακτική δύο φορές την ημέρα, πρωί και απόγευμα, για μιάμιση έως δύο ώρες. Μου άρεσε η εμπειρία, παρόλο που ήταν μια πολύ απαιτητική πρακτική για κάποιον σαν εμένα που είχα ένα σκληρό και όχι πολύ ευλύγιστο σώμα. Αλλά το σύστημα ήρθε σε συμφωνία με την προσωπικότητά μου που της αρέσει να ανακαλύπτει νέες δυνατότητες και τρόπους και να ξεπερνά τις προφανείς προκλήσεις. Με βοήθησε να αντιμετωπίσω τα όρια του νου και του σώματός μου που ήταν πολλές φορές αρκετά διαφορετικά. Μου άρεσε που το σύστημα είχε μια συνεχή ροή αναπνοής και κίνησης. Με ευχαριστούσε που χρειαζόταν να ακολουθήσω μια συγκεκριμένη σειρά, να ανακαλύψω τα όριά μου και να τα ξεπεράσω. Φυσικά και ήταν μια πολύ έντονη πρακτική και εμπειρία και γι’ αυτό κάποιες φορές το σώμα μου πονούσε, έχοντας ανάγκη πολύ μασάζ. Ωστόσο, συνολικά η εμπειρία ήταν υπέροχη, η ενέργειά μου υψηλή. Ερωτεύτηκα την πρακτική!

Κάναμε πρακτική σε μια ταβέρνα καθώς δεν υπήρχε αίθουσα για yoga, επιπλέον επειδή ο Άγιος Παύλος ήταν μια καλοκαιρινή τουριστική περιοχή, τα δωμάτιά μας δεν είχαν θέρμανση ούτε ζεστό νερό. Μας δόθηκε μια σόμπα αερίου για κάθε δωμάτιο όπου βράζαμε νερό για το μπάνιο μας.

Μετά την πρώτη μας εμπειρία στην Κρήτη, συνεχίσαμε τη διδασκαλία του νέου συστήματος στον Λωτό στην Κηφισιά και θα επιστρέφαμε στην Κρήτη για περισσότερη πρακτική με τον Derek και τη Radha. Σύντομα και άλλοι μαθητές από τον Λωτό που τους άρεσε το σύστημα μας ακολούθησαν στην Κρήτη. Οι πιο επίμονες και σήμερα ευρέως γνωστές δασκάλες της Ashtanga είναι η Μαρία Τσάκωνα και η Χριστίνα Καρυτινού.

​

Η Μαρία ήταν η πρώτη μαθήτρια από εμάς που πήγε στην Ινδία, στο Mysore, για να ασκηθεί με την αυθεντία της Ashtanga, τον Sri K. Pattabhi Jois. Συνέχιζε να πηγαίνει για πολλά χρόνια και εξακολουθεί ακόμα.

Την άνοιξη του 1992, ήμουν στην Ινδία, στο Νέο Δελχί στο ερημητήριο (ashram) του Prem Rawat (Maharaji) όπου συνάντησα την Μαρία και μου ανέφερε πάλι για την εμπειρία της με τον Pattabhi Jois στο Mysore και πόσο υπέροχα ήταν. Δίνοντάς μου όλες τις πληροφορίες με παρακίνησε να κάνω το ίδιο. Έτσι, τον Αύγουστο του 1992 μαζί με την οκτάχρονη κόρη μου ταξιδέψαμε στο Mysore και για δύο μήνες είχα μια μοναδική εμπειρία στη yoga.

O Pattabhi ήταν μια πραγματική αυθεντία της yoga, ένας δάσκαλος που σε βοηθούσε να μεταμορφωθείς σε βαθύ επίπεδο σε κάθε πρακτική. Ήμουν πολύ τυχερή, ήμασταν μόνο οκτώ άτομα στην αίθουσα. Δεν μιλούσε πολύ, η διδασκαλία γινόταν μέσω των χεριών στα adjustments. Χρειαζόταν να αισθανθείς τις στάσεις (asana), όχι να σκεφτείς. Να ανακαλύψεις τα όριά σου και να πας πιο πέρα, μέσα από την αίσθηση και την παρατήρηση, χωρίς παράπονα και κριτική, αλλά με την παράδοση και την τήρηση των κανόνων. Εκεί έμαθα πραγματικά να παραδίνομαι: είτε κάνεις την πρακτική με πλήρη συνείδηση είτε τραυματίζεις τον εαυτό σου και μαθαίνεις. Το να παραδίνεσαι άλλαξε τις δυνατότητες. Έζησα μια μοναδική σχέση μεταξύ μαθητή και δασκάλου. Ο Pattabhi δεν ενδιαφερόταν για μαθητές που δεν παραδίνονταν, τους αγνοούσε. Με έβαζε σε κάθε asana με τον τρόπο του, παρότι είχα ασκηθεί στην Ashtanga για δύο χρόνια. Η πρώτη μου πρακτική ήταν μόνο χαιρετισμοί και μετά μου είπε να φύγω. Στην δεύτερη πρακτική, χαιρετισμοί και δύο στάσεις. Αυτός ήταν ο τρόπος που ολοκληρώσαμε τη σειρά. Δίδαξε το σώμα μου να αναγνωρίζει τις δυνατότητές του και να ξεπερνάει τα νοητικά εμπόδια. Ήταν αυστηρός αλλά συγχρόνως ευγενικός, μπορούσε να σε επιπλήττει και να χαμογελάει. Η πρακτική για τους αρχάριους ξεκινούσε στις 6 πμ και για τους προχωρημένους στις 4 πμ. Χρειαζόταν να είμαι πολύ προσεκτική με το τι θα έτρωγα, πόσο θα κοιμόμουν, ώστε να μπορώ να κάνω την πρακτική κάθε μέρα.

​

Μια μέρα μας μίλησε για τις αρχές της Ashtanga Yoga. Κατάφερα να καταλάβω τα τρία πρώτα:
1.  Εγώ θα…
2. Εγώ θα… ό,τι και να γίνει.
3. Εγώ θα… ό,τι και να γίνει και ό,τι και να λέει ο καθένας.

Αυτό που αντιλήφθηκα από την πρακτική μου είναι ότι ο στόχος της πρακτικής της Ashtanga Yoga δεν είναι πραγματικά το δυνατό, ευλύγιστο, υγιές σώμα. Αυτό είναι αποτέλεσμα της πρακτικής, αλλά όχι η αληθινή ουσία. Για μένα, ο στόχος της yoga είναι, μέσω της κίνησης, της συγκέντρωσης και της αναπνοής, να έρθει κανείς σε επαφή με τα βαθύτερα στρώματα της ύπαρξης. Μέσα από τη ροή της αναπνοής και της κίνησης, ο νους αδειάζει, αποτοξινώνεται, και η συνείδηση εισέρχεται σε μια κατάσταση ισορροπίας και αρμονίας. Από αυτή την κατάσταση ισορροπίας και αρμονίας, μπαίνουμε στη διάσταση του διαλογισμού όπου το αιώνιο ανοίγει τις πύλες του και μας απορροφά.
Επιστρέφοντας πίσω στην Αθήνα, συνέχισα να διδάσκω Ashtanga και να συζητώ για τις εμπειρίες μου με φίλους και μαθητές. Η φίλη μου Χριστίνα Καρυτινού ενθουσιάστηκε και ξεκίνησε το δικό της ταξίδι στην Κρήτη, στον Derek, στην Ashtanga και σήμερα είναι αυτή η θαυμάσια δασκάλα της Ashtanga Yoga που ταξιδεύει στον κόσμο και διδάσκει αυτό το υπέροχο σύστημα."

Ελένη Κυριακοπούλου​